ارتباط خودکارآمدی با اضطراب و افسردگی در بیماران تحت همودیالیز مراجعه کننده به واحد همودیالیز مرکز آموزشی درمانی رشت

چکیده پیش زمینه و هدف: تعداد بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه با فرایند همودیالیز به زندگی خود ادامه می دهند. این بیماری مزمن و ناتوان کننده، پیامدهای روان پزشکی متعددی را به دنبال خواهد داشت. افسردگی و اضطراب ازجمله شایع ترین این اختلالات به شمار می روند. وجود مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی پیش روی این بیماران لزوم توجه به توانایی بیمار در انجام فعالیت ها و میزان خودکارآمدی وی در دستیابی به کیفیت زندگی مطلوب را ایجاب می کند. این مطالعه باهدف بررسی ارتباط خودکارآمدی با اضطراب و افسردگی در بیماران تحت همودیالیز مراجعه کننده به واحد همودیالیز انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی می باشد که در سال 1390 روی 160 بیمار تحت درمان با همودیالیز مرکز آموزشی درمانی رازی ‏رشت به روش سرشماری انجام گردید. ابزار گردآوری داده ها مشتمل بر چهار پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، اضطراب و افسردگی ‏بیمارستانی (‏hads‏) و سنجش خودکارآمدی بود. اطلاعات پس از جمع آوری توسط نرم افزار ‏آماری spss نسخه 17 با آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تی تست، آنالیز واریانس و رگرسیون خطی در سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین سنی افراد موردمطالعه 86/11 ± 39/50 بود یافته های پژوهش نشان داد که نمره خودکارآمدی در بیماران همودیالیزی 93/4 ± 14/33، اضطراب 59/3 ± 86/9 و افسردگی 30/3± 95/8 می باشد. بر این اساس اکثریت بیماران (6/70 درصد) خودکارآمدی عمومی مطلوب و اضطراب و افسردگی متوسط تا شدید داشتند. همچنین بین سن با خودکارآمدی (05/0p<) و شغل با اضطراب (04/0p<) ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، افسردگی و اضطراب یافته شایعی در بیماران تحت همودیالیز است که کیفیت زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد، لذا خودکارآمدی به عنوان یکی از عوامل مؤثر در کنترل و دستیابی به برآیندهای مورد انتظار توسط بیماران محسوب می شود بنابراین افزایش خودکارآمدی بیماران می تواند سبب افزایش توان خودمراقبتی شود. کلیدواژه ها: خودکارآمدی، اضطراب، افسردگی، همودیالیز، نارسایی مزمن کلیه، پرستار  مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دوازدهم، شماره نهم، پی درپی 62، آذر 1393، ص 814-807  آدرس مکاتبه: گیلان، رشت، بلوار شهید بهشتی، دانشکده پرستاری مامایی شهید بهشتی، تلفن: 09113485201 email: [email protected]